Afgeleide instrumenten: wat zijn ze en hoe worden ze gebruikt?

Afgeleide instrumenten, ook wel bekend als derivaten, zijn financiële contracten die hun waarde ontlenen aan de prestaties van een onderliggende activa, zoals aandelen, obligaties, grondstoffen of valuta’s. In dit artikel zullen we de basisprincipes van afgeleide instrumenten bespreken, de verschillende soorten die beschikbaar zijn en een voorbeeld geven van hoe ze in de praktijk kunnen worden gebruikt.

Wat zijn afgeleide instrumenten?

Afgeleide instrumenten zijn financiële contracten tussen twee partijen die een waarde hebben die afhankelijk is van de prestaties van een onderliggende activa. Ze worden vaak gebruikt voor speculatie, risicobeheer of arbitrage. Er zijn verschillende soorten afgeleide instrumenten, waaronder opties, futures, forwards en swaps.

Opties

Een optie is een contract dat de koper het recht geeft, maar niet de verplichting, om een onderliggende activa te kopen of verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs (uitoefenprijs) op of vóór een bepaalde datum (vervaldatum). Er zijn twee soorten opties: calls en puts. Een call-optie geeft de koper het recht om de onderliggende activa te kopen, terwijl een put-optie de koper het recht geeft om de onderliggende activa te verkopen.

Futures

Een future is een gestandaardiseerd contract om een onderliggende activa te kopen of verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs op een specifieke datum in de toekomst. Futures worden verhandeld op gereguleerde beurzen en worden vaak gebruikt om risico’s te beheren of om te speculeren op prijsbewegingen van de onderliggende activa.

Forwards

Een forward is een op maat gemaakt contract tussen twee partijen om een onderliggende activa te kopen of verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs op een specifieke datum in de toekomst. In tegenstelling tot futures worden forwards niet verhandeld op gereguleerde beurzen en zijn ze minder gestandaardiseerd, waardoor ze flexibeler zijn en beter kunnen worden aangepast aan de specifieke behoeften van de partijen.

Swaps

Een swap is een contract tussen twee partijen om een reeks van kasstromen uit te wisselen gedurende een bepaalde periode. Swaps kunnen worden gebruikt om renterisico’s, valutarisico’s of andere soorten risico’s te beheren. Een veelvoorkomend type swap is de renteswap, waarbij de ene partij een vaste rente betaalt en de andere partij een variabele rente ontvangt.

Voorbeeld van het gebruik van afgeleide instrumenten

Stel dat een Nederlandse importeur goederen koopt van een Amerikaanse leverancier en de betaling in Amerikaanse dollars (USD) moet verrichten. De importeur is bezorgd over mogelijke schommelingen in de wisselkoers tussen de euro (EUR) en de USD, die de kosten van de goederen in euro’s kunnen beïnvloeden.

Om zich in te dekken tegen dit valutarisico, kan de importeur een valutaforwardcontract afsluiten met een financiële instelling. In dit contract stemmen de importeur en de financiële instelling ermee in om op een toekomstige datum een bepaald bedrag in USD om te wisselen tegen een vooraf bepaalde wisselkoers. Op deze manier kan de importeur het risico van ongunstige wisselkoersschommelingen beperken en met meer zekerheid de kosten van de goederen in euro’s inschatten.

Conclusie

Afgeleide instrumenten zijn krachtige financiële instrumenten die bedrijven kunnen helpen bij het beheren van verschillende soorten risico’s, zoals rente-, valuta- en grondstoffenrisico’s. Ze kunnen ook worden gebruikt voor speculatie en arbitrage. Het is belangrijk om de werking en risico’s van afgeleide instrumenten te begrijpen voordat ze worden gebruikt, en om professioneel advies in te winnen indien nodig.